İstanbulda Hava Kirliliği Sebepleri ve İyileştirmeye Yönelik Yapılan Çalışmalar Nelerdir?
Havadaki kirlilik, insan sağlığını önemli ölçüde etkilediğinden dolayı bu sorun tüm dünyada büyük dikkatle izlenmektedir. Öyle ki yapılan araştırmalar içerisinde yer alan Türkiye, 2020 Dünya Hava Kirliliği Raporu’na göre 46. sırada yer almıştır. Rapora göre nüfusu ile Avrupa’nın en büyük mega şehrinden olan İstanbul’da, hızlı nüfus artışı ve kalitesiz yakıt kullanımından dolayı 1985 yılından bu yana hava kirliliği görülmeye başlanmıştır. İstanbul hava kirliliği sorununa çözüm amaçlı 1995 yılında Anadolu ve Avrupa yakasında olmak üzere iki adet mobil ölçüm istasyonu ile tam otomatik ve online kirlilik ölçümleri yapılmaya başlanmıştır. 2017 yılı itibariyle istasyon sayısının 24’e çıkarılması ile hava kalitesi ölçümleri sürekli ve anlık olarak yapılmaya devam etmektedir. Bununla birlikte zamanla tehdit edici boyutlara ulaşan kirliliğin giderilmesi ve hava kalitesinin iyileştirilmesi için bazı çalışmalar yapılmaktadır.
Temiz Havanın Faydaları Nelerdir?
Temiz hava, kaliteli bir yaşam için şarttır. Zira hava, insan sağlığını doğrudan etkileyen bir unsurdur. Temiz hava ile akciğerlerin temizlenmesi sağlanır. Bağışıklık sisteminin güçlenmesi desteklenir. Enerjik hissedilir ve mutlu olunabilir. Öyle ki ruh halini kaliteli hale getiren serotonin miktarının solunan oksijen miktarından etkilendiği bilinmektedir. Dolayısıyla birden çok faydası olan temiz havanın sağlık için önemi oldukça fazladır. İstanbul’da İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından havanın iyileştirilmesine yönelik yapılan bazı çalışmalar şu şekildedir:
Hava Kalitesinin İyileştirilmesine Yönelik Yapılan Çalışmalar Nelerdir?
Doğal Gazı Yaygınlaştırma: Çevreyi kirletmeyen bir yakıt olan doğal gaz, yanma süreci esnasında çevreye en az zarar veren fosil yakıtlar içerisinde yer alır. Çünkü doğal gaz içerisinde kükürt oksit, uçan kül parçacıkları ve yanmamış gazlar bulunmamaktadır. Bu gazların çevreyi en çok tahrip eden gazlar olduğu bilinmektedir. Hava kirliliği ile mücadele de önemli bir konumda olan temiz yakıtlar ile hava kalitesi iyileştirilebilir. İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yaygınlaştırma çalışmaları sonucu bugün İGDAŞ abone sayısının 5 milyon üzerinde olduğu belirtilmektedir.
Kaliteli Kömür Kullanımı: Kömürün satış izin belgesine sahip olması oldukça önemlidir. Yönetmeliklerdeki belirtilen standartları karşılayan kömürlerin kullanılması gerekir. Aksi takdirde düşük kaliteli kömür, ekonomik açıdan zarar oluşturmasının yanı sıra hava kirliliğine de sebep olarak sağlık için tehdit oluşturur. İstanbul’da 1995 yılından itibaren kullanılacak kömürlere kalite sınırlandırılması getirilmiş olup kömürlerin iyileştirme- zenginleştirme tesislerinde işleme tabi tutulan kömürler olmasına özen gösterilmektedir.
Toplu Ulaşımı Yaygınlaştırma: Ulaşım hava kirliliğinin önemli sebepleri arasında yer alır. Trafikten kaynaklı hava kirleticileri içerisinde azot dioksitler, partikül madde ve karbonmonoksit bulunur. Kirleticilerin genel olarak solunum ile ilgili hastalıklara, erken ölümlere ve kanser görülmelerinde artışa sebep olma gibi olumsuz sağlık etkileri bulunur. İstanbul’da kirliliği azaltmaya yönelik çalışmalar içerisinde yer alan ulaşım yatırımları sayesinde özel araç kullanımları azalmış ve toplu taşıma sistemleri yaygınlaşmıştır. Böylelikle toplu taşıma araçlarının devreye girmesiyle daha fazla yolcu taşınmaya başlanmıştır. Bunun sonucunda ise trafik kaynaklı kirleticilerde azalma gözlemlenmiştir.
İstanbul hava kirliliğinin iyileştirilmesi için ayrıca aşağıdaki alanlarda çalışmalar yapılmıştır.
- Ağaçlandırma Çalışmaları
- Sanayi Tesislerinde Denetim
- Uçak ve Gemi Trafiği
- Halkı Bilgilendirme
- Envanter Çalışmaları
- Çevre Dostu Sürüş Teknikleri Konusunda Sürücüleri Bilgilendirme
